Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь






тартмалуу  имеющий выдвижной ящик (см. тартма I);  тартмалуу стол стол с выдвижным ящиком;  тартмалуу элечек этн. ж
тарттыр  понуд. от тарт-;  керме тарттыр- заставить протянуть верёвочную коновязь (см. керме);  билге тарттыр- во
тарттырмай  ~: аркан тарттырмай (см. архан 1).
тарттыруу  и. д. от тарттыр-;  сот жообуна тарттыруу явиться причиной привлечения к судебной ответственности.
тартуу  и. д. от тарт-;  1. көпчүлүктү өзүнө тартуу привлечение масс на свою сторону;  резервдерди жакын тартуу
тартуула  подносить в виде подарка (см. тартуу 3);  ушуну алып коюңуз деп, фотоаппаратын тартуулап сунду он протянул мн
тартуучу  ~: иштен баш тартуучу уклоняющийся, отлынивающий от работы.
тартыл  страд. от тарт-;  аттарын тартылган кермеге байлашып привязав коней своих к протянутой верёвочной коновязи (с
тартылда  издавать звук тарт-тарт (напр. о крике коростеля).
тартылуу  тартылуу I  и. д. от тартыл-;  бардык балдар окууга тартылуу керек все дети должны быть вовлечены в учёб
тартылыш  взаимн. от тартыл-;  жазага тартылышат они будут привлечены к ответственности.
тартым  (ср. тарт-):  бир тартым насыбай количество насвая на одну закладку; понюшка табаку;  достуңдун көңулү б
тартымдуу  степенный, толковый; вызывающий к себе симпатию;  тартымдуу жигит парень степенный и толковый;  сөзү тар
тартын  возвр. от тарт-  1. натягивать на себя; подтягивать к себе, под себя;  өтүк тартын- натягивать (надевать
тартынчыктат  понуд. от тартынчыкта-.
тартыш  тартыш I  1. и. д. от тарт-;  2. схватка;  тап тартышы классовая борьба;  3. дефицитный, польз
тартышкансы  уподоб. от. тартыш- II;  чон айылдын аксакалдары майда урууларды өз бооруна тартышкансыйт старейшины больших
тартыштык  острый недостаток;  үй тартыштыгы острый недостаток в жилье.
тартыштыр  понуд. от тартыш- II.
таруу  просо;  актаган таруу пшено;  жалгыз таруу ботко болбойт погов. из одного зерна проса каши не получится;
тархалва  ар. ир. южн.  то же, что куурма чай (см. чай I).
тарчылык  1. теснота;  2. перен. стеснённые обстоятельства, нужда.
тарчылыктуу  трудный, стеснённый;  тарчылыктуу күн көрүп, Таластан тентип кеткемин фольк. испытав трудную жизнь, я из Тала
тары  тары- I  1. суживаться, делаться узким, тесным;  социализмдин дүйнөсү кеңейип, капитализмдин дүйнөсү тар
тарыгбаш  южн.  то же, что ит конок (см. конок II).
тарыз  то же, что тариз.
тарыздан  то же, что таризден-.
тарыздуу  то же, что тариздүү.
тарык  тарык I  то же, что тарых.  тарык II  скряга, скупец;  Карынбай тарык бай болгон (библейский)
тарыктык  скупость.
тарыкчы  тарыкчы I  то же, что тарыхчы.  тарыкчы II  южн.  то же, что тараанчы.
тарыкы  то же, что тарыхый;  тарыкы күн исторический день.
тарыл  1. суживаться, сжиматься, становиться тесным;  2. перен. становиться скупым;  пейли тарылды он стал скуп
тарылт  понуд. от тарыл-  суживать, делать тесным;  ичин тарылт- становиться скупым, скупиться;  бактымды к
тарын  то же, что таарын-.
тарынчы  то же, что таарынчы.
тарыт  понуд. от тары- I,  то же, что тарылт-;  заманасын тарыт- поставить кого-л. в тяжёлое положение.
тарых  ар.  1. история;  2. перен. событие, происшествие.
тарыхчы  историк.
тарыхый  ар.  исторический;  тарыхый окуялар исторические события;  тарыхый материализм исторический материа
тас  то же, что таз I;  тас талаа голая степь;  тас маңдай самая середина лба;  тас карын то же, что таз
тасилим  то же, что таслим.
таскак  (ср. жел- III)  1. быстрая рысь (ход лошади);  тоодон түшөрдө - таскак, тоого чыгарда - аксак погов. по
таскакта  (ср. жел- III)  рысить, бежать быстрой рысью.
таскактат  понуд. от таскакта-  пускать рысью (коня);  таскактаткан бойдон алыстагандан алыстады он как пустил (кон
таскакташ  взаимн. от таскакта-;  таскакташып жарыш- бежать наперегонки рысью.
таскактуу  рысистый;  таскактуу аттар рысистые лошади.
таскара  то же, что тазкара.
таслим  ар.:  жан таслим смерть;  жан таслим бол- умереть.
тасма  1. тесьма (из сыромятной козлиной кожи);  тасмадан кылган тизгин поводья, сделанные из тесьмы;  белге та
тасмал  тасмал I  ир.  1. носовой платок (в старом быту был довольно больших размеров; он же служил для вытирани
тасмия  то же, что дасмия;  өз тасмия-мүлкүмдү чачып кетип баратам фольк. свой капитал-имущество я транжирю;  та
тастаберне  р. сев.  удостоверение.
тастай  1. быть совершенно гладким, без морщин; быть гладким и блестящим;  тастайган сулуу кыз степенная, красивая де
тастайт  понуд. от тастай-;  машийне менен кырктырбай, тастайтып алдыр чачыңды стих. не стриги (голову) машинкой, сдел
тастаныя  р. сев.  дознание (судебное);  тастаныя кылбачы мени! перестань ты пытать меня расспросами!
тастар  (или тастар жип или тастар боо)  верёвка, идущая от түндүк'а (см. түндүк 3) к баш босого (см. босого).
тастарлуу  1. имеющий тастар (см.);  2. перен. замужняя женщина;  ал тастарлуу эмес, такыячан она не замужняя, а де
тастаңда  то же, что тастай- (но в движении);  күлө багып кашкаңдап, күзгүдөй бети тастандап стих. засмеялась она, выст
тасторкон  ир.  1. скатерть;  тасторкон жай- постлать скатерть (в старом быту - на пол);  тасторкон жайып, эт