Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь
түрсүл
топот;
аттын түрсүлү конский топот;
түрсүл как- (о сердце) стучать, сильно биться;
жүрөгү түрсүл
түрсүлдө
топотать; (о сердце) сильно биться, стучать;
аттын түрсүлдөгөн табышы билинет слышится конский топот;
түрсүлдөк
1. тот, кто производит топот, твёрдо ступая;
2. (о лошади) сильная, с твёрдым, жёстким ходом;
3. топот
түрсүлдөт
понуд. от түрсүлдө-.
түрт
1. ткнуть, толкнуть, подтолкнуть;
акылдуу бир сөздөн түшүнөт, акмакты түртмөйүнчө түшүнбөйт погов. умный с о
түрткү
толчок;
түрткү бер- дать толчок;
козусунда сүткө тойбогон токтусунда түрткүсүн койбойт погов. если ягн
түрткүлө
многокр. от түрт-
толкать, подталкивать, поталкивать;
Жакып эчтеке айталбай, молдону кабыргага түрткүл
түрткүлөгөнсү
уподоб. от түрткүлө-.
түрткүнчү
подталкивающий; побудитель;
түрткүнчү болуп отурган себеп побудительная причина;
балким ошол айыбы даг
түрткүнчүк
1. презираемый; тот, кого всякий обижает, толкает, бранит, кем помыкают; беззащитный;
эримден ажыратып, эки
түрткөнсү
уподоб. от түрт-
делать вид, что подталкиваешь, толкаешь.
түртмөктө
подталкивать;
аны, түртмөктөп, ордунан тургузган подталкивая, он поднял его с места (мол, встань, выступай,
түртмөктөш
взаимн. т түртмөктө-;
карыя колхозчулар, айта бер дешип, аны түртмөктөштү старики колхозники подталкивали ег
түртүш
взаимн. от түрт-;
түртүшүп-жөөлөшүү давка;
түртүшүп-жөөлөшүү башталды началась давка.
түртүү
и. д. от түрт-;
бир түртүү менен одним толчком, одним ударом.
түрүл
возвр. от түр- II
свернуться, завернуться, подвернуться, засучиться;
түрүлгөн кошуун несметная рать;
&
түрүлт
понуд. от түрүл-
свернуть, завернуть, подвернуть, засучить;
этек түрүлт- завернуть полы (заткнув их за
түрүм
1. клубок, клок;
чач да эмес эле, урпөйгөн бир түрүм жун это и не волосы были, а клок взъерошенной шерсти; 2
түрүн
возвр. от түр- II
засучить себе (рукава, подол, полы);
жеңин түрүнүп засучив свои рукава;
багале
түрүш
взаимн. от түр- II.
түрүү
түрүү I
то же, что тирүү.
түрүү II
и. д. от түр- II
заворачивание, засучивание; поднимание
түрүүлүк
то же, что тирүүлүк.
түрүүлөй
то же, что тирүүлөй.
түрүүчү
сматывающий, свёртывающий;
жибек түрүүчү фабрика шёлкомотальная фабрика.
түрөгөй
(или түрөкөй)
сев.
простой (не породистый);
түрөтой ит дворняжка.
түрөйкө
р. разг.
тройка (пиджак, жилет и брюки).
түрөк
то же, что тирек.
түрөкөй
см. түрөгөй.
түс
вид; цвет; масть;
аттын түсү масть лошади;
түрдүү түстөгү кездеме ткани разных цветов или разной расцв
түспөл
физиономия, вид, облик (гл. обр. человека, иногда - животного);
түспөлүн Карабайга окшоттум я принял его за
түспөлдүү
имеющий вид, облик;
атасы түспөлдүү похожий на своего отца.
түспөлдөн
принять вид, внешне стать похожим на кого-что-л.
түспөлдөш
одинакового с кем-л. внешнего вида.
түспөлдөштүр
сделать похожим по внешнему виду;
атына түспөлдөштүрүп ак матадан жабуу жаап алыптыр под масть своего коня о
түстүү
имеющий какой-л. цвет, цветной;
түстүү металлургия цветная металлургия;
түстүү көркөм фильм цветной ху
түстөн
быть похожим, уподобляться в отношении цвета, вида;
ажыдаар түстөнүп фольк. приняв (страшный) вид дракона.
түт
чаще с отриц.
1. выдерживать, терпеть;
мен ага бүгүн урушсам, эртең тутпөйм сегодня я его побраню, а з
түткүс
нестерпимый;
ар кимиңдин боюнда, адам түткүс алың бар фольк. в теле каждого из вас такая сила, что выдержать
түткөр
понуд. от түт-;
бет алганын түткөрбөс күйүп турган өртсүңөр стих. вы (богатыри) все пылающий огонь, пред вам
түтүк
1. трубка, трубочка; труба;
2. шланг, кишка.
түтүктө
~: түтүктөп как из трубочки, струёй;
кан түтүктөп агат кровь льётся струёй.
түтүн
1. дым;
2. двор, дом (как отдельное хозяйство);
түтүн кыдыр- шататься по аулам (ныне шутл. по квартира
түтүндө
дымиться.
түтүндөт
понуд. от түтүндө-
дымить, застилать дымом.
түтүш
взаимн. от түт-.
түтө
1. тлеть, дымиться; слегка загораться, начинать чуть гореть;
2. перен. усиливаться, распространяться;
түтөгүш
взаимн. от түтөк- II.
түтөк
түтөк I
горная болезнь, высотная болезнь (удушье, спазмы в горле).
түтөк- II
1. страдать высоког
түтөт
понуд. от түтө-
1. разжигать, зажигать;
чылымды түтөтүп берчи зажги-ка (раскури-ка мне, ему) кальян;
&
түш
түш I
полдень;
түштө
1) в полдень;
2) перен. в своё время, своевременно;
түштөн кийи
түшкүн
узел на конце плети, нагайки (иногда в него вплетается свинец или песок, чтобы плеть можно было использовать в кач
түшкүсү
(түшкүсүн)
в полдень;
түшкүсүн ысык тамак уюштурулган в полдень организована горячая пища.
түшкөлүк
южн.
то же, что түштүк.
түшкөлөй
южн.
то же, что тескей.
түшкөнсү
уподоб. от түш- III;
быйыл кыш эртерээк түшкөнсүп турат в этом году зима как-будто собирается раньше
н
түштеси
южн.
то же, что түшкүсү.
түштүк
1. полдневный, полуденный;
түштүк жол или түштүк жер полдневный путь;
күндүк өмүрүң болсо, түштүгүнө ж
түштөн
1. останавливаться на отдых в полдень;
конор болсоң, аныңды айт; түштөнөр болсоң, жайыңды айт фольк. если хо
түштөнт
понуд. от түштөн-.
түштөсү
тяньш.
то же, что түшкүсү.
