Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь






шайланма  1. отборный;  2. уст. то же, что шайлануучу.
шайланмалык  уст.  то же, что шайлануучулук.
шайлануу  и. д. от шайлан- 1;  шайлоо жана шайлануу укугу право избирать и быть избранным;  шайлоого жана шайлануу
шайлануучу  полит.  1. избираемый;  2. выборный;  шайлануучу орун выборная должность.
шайлануучулук  полит.  выборность;  партиялык уюмдардын жетекчи органдарынын шайлануучулугу выборность руководящих парт
шайлат  понуд. от шайла-  1. способствовать избранию, добиваться избрания, допускать до избрания;  сенин өзүңдү
шайлаш  взаимн. от шайла-  совместно выбирать.
шайлоо  и. д. от шайла-  выборы;  жалпы, тең жана тике шайлоо всеобщие, равные и прямые выборы;  шайлоо ком
шайлоочу  1. избиратель;  2. выборщик.
шайлуу  тот, кто всем обеспечен; тот, у кого всё в порядке.
шайма  ~: шайма-шай см. шай I 1.
шайман  оборудование, снаряжение; принадлежности, справа;  өндүрүш шаймандары орудия производства;  айыл-чарба ш
шайманда  1. оборудовать; снарядить;  2. убрать (нарядить, украсить).
шаймандан  возвр. от шайманда-  оборудоваться; снарядиться.
шаймандат  понуд. от шайманда-.
шаймандоо  и. д. от шайманда-  оборудование; снабжение оборудованием, предметами убранства.
шаймашай  то же, что шайма-шай (см. шай I 1);  ат жабдыктары бардык жагынан шаймашай в отношении конской сбруи всё в по
Шаймерден  см. мерден;  Шаймерденге сыйынып фольк. поклонившись Шахи-Мардану.
шайтан  ар.  сатана, чёрт;  шайтан кыз похвала бой-девка;  шайтаны келди он взбеленился;  ырчынын сөзү
шайтандан  бесноваться.
шайтандуу  1. человек, присутствие или действия которого влекут за собой несчастье для других; недобрый человек;  шайтан
шайтандык  1. злое дело;  шайтандык эмей эмне-тынч элди келип чабышты стих. они прибыли и разгромили мирный народ, если
шайы  шайы I  ир.  канаус; шёлковая ткань.  шайы II  ир. чатк.  коромысло весов.
шайык  ар. рел.  1. шейх; духовный наставник;  2. смотритель мусульманского кладбища или места поклонения мусул
шайыр  шайыр I  жизнерадостный, весёлый, весельчак; бодрый;  шайыр болбой, эр болбойт погов. кто не весел, тот
шайырдан  то же, что шайырлан-.
шайырдануу  то же, что шайырлануу.
шайырдык  то же, что шайырлык.
шайырлан  быть жизнерадостным, весёлым, бодрым.
шайырлануу  и. д. от шайырлан-.
шайырлык  жизнерадостность, весёлость; бодрость.
шайырсын  уподоб. от шайыр I  быть весёлым, жизнерадостным, бодриться.
шак  шак I  ир.  1. ветвь, ветка;  чырпыктан жаа, ок кылып, чымчыкты аттың шактардан фольк. сделав из ве
шака  шака I  (или шака-шак или шака-шук или шака-шука)  1. быстро, проворно;  шака найза сунду эле фольк
шакаба  сев.  издёвка, насмешка, вышучивание;  мени шакаба кылба не издевайся надо мной;  алар пулемётчикти
шакама  то же, что шакаба.
шакап  ир.  то же, что шак арык (см. шак I 3).
шакапча  ир. южн.  мелкие арыки, проводимые по посевам.
шакар  щёлок, добываемый из золы растений (гл. обр. из лебеды);  шакар өчүр- жечь лебеду для получения золы для щёло
шакаша  ~: шакашадай южн. чёрный-чёрный, очень чёрный;  шакашадай көзүңө, ичим күйөт өзүңө фольк. твои чёрные-чёрные
шакашак  то же, что шака-шак (см. шака I).
шакеге  южн.  шутка, насмешка.
шакегеле  южн.  вышучивать, высмеивать;  муну жазып алып, Дароотко барганда шакегелейсиң записав это (эти тексты,
шакек  кольцо (украшение), перстень;  шакек салмай южн. название женской игры;  шакек катмай название игры, в к
шакекте  то же, что шатекте-  (но не гуськом);  аттын баарын шакектеп, кермеге байлап салыпсың фольк. ты всех кон
шакектел  страд. от шакекте-;  кара тамынын алдына он чакты ээрчен ат шакектелип калган экен у его лачуги стояли связан
шакектен  возвр. от шакекте-  оказаться в круге, в кольце (напр. о полной луне в красноватом ореоле).
шакектүү  скреплённый кольцами, шайбочками.
шакел  то же, что кашек I;  акырдын шакелин тазалап вычистив ясли от объедьев;  туздун шакели грязный осадок со
шакелде  1. (о лошади) есть корм, оставляя объедья;  2. (о человеке) хватать кусок за куском и, не доев, бросать.
шакесе  ир. южн.  то же, что ша кесе (см. кесе I).
шакирт  ир. уст.  ученик (гл. обр. ремесленный), подмастерье;  уста кандай болсо, шакирти ошондой болот погов. к
шакмак  лучина (для растопки).
шакмар  1. слипшаяся от кала шерсть под курдюком или хвостом у барана, овцы;  2. перен. чумазый.
шакмарла  покрываться кусочками грязи (гл. обр. о животных).
шакмарлан  возвр. от шакмарла-,  то же, что шакмарла-;  куйругу шакмарланып калганын көрдү он увидел, что хвост (ос
шакта  ветвиться, пускать ветви; разрастаться;  карагай, кайың, арчасы калың өсүп шактаган стих. ель, берёза, арча (
шактор  разг.  то же, что шахтёр.
шактуу  ветвистый;  калың шактуу чоң кара жыгач большой карагач с густыми ветвями.
шакты  разг.  то же, что шахта.