Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь
ыраскот
р. разг.
расход, издержки.
ырасми
то же, что ырасым.
ыраспа
ир.
испакощенный, испорченный; искажённый;
ыраспасын чыгар- или ыраспасын кетир- испакостить, испортит
ыраста
1. поддакивать; подтверждать;
турмуш толук бойдон ырастады жизнь полностью подтвердила;
2. налаживать,
ырасташ
взаимн. от ыраста-
поддакивать друг другу.
ырастоо
и. д. от ыраста-
утверждение;
автор өзүнүн ырастоолорун орчундуу статистикалык фактылар менен бекемдег
ырасчот
р. разг.
расчёт;
ырасчот бер- дать расчёт; уволить с работы.
ырасым
ар.
обыкновение, обычай, установление;
ата-бабадан калган ырасым обычай предков.
ырахат
то же, что ыракат;
жанга ырахат услада души.
ырашкер
ир.:
ынтымак-ырашкер согласие, лад, жизнь в согласии (напр. супружеской четы);
андан бери он жыл өттү,
ырашкердүү
~: (или ырашкерлүү)
ынтымак-ырашкердүү согласный, в ладу, в полном согласии (гл. обр. о супружеской чете);
&
ыраяткөм
разг.
то же, что райатком.
ыраң
ир.
1. хороший, здоровый цвет (лица); хороший, здоровый вид;
өңүнө ыраң кирген у него лицо посвежело;
ырба
становиться больше, увеличиваться (о чём-л. неприятном, отрицательном);
жарасы ырбап кетти у него рана стала
ырбаак
с трудом заживающий (когда при ранении рана не затягивается, а увеличивается, нагнаивается);
этиңиз ырбаак э
ырбай
то же, что ырбый-.
ырбат
понуд. от ырба-
увеличивать;
жоорду чымын ырбатат погов. ссадину (у лошади) увеличивает муха;
иш
ырбатуу
и. д. от ырбат-;
Былыкбаев ушу чатакты ырбатуунун аркасында жүрөт Былыкбаев старается раздуть этот скандал.
ырбаңда
(о худосочном, об очень худом) быть в движении.
ырбоо
и. д. от ырба-
осложнение (чего-л. неприятного, отрицательного).
ырбыгый
худосочный, измождённый.
ырбый
быть худосочным, измождённым;
ырбыйган то же, что ырбыгый.
ырга
ырга- I
1. двигать, шевелить; трясти, встряхивать (напр. сито или решето при просеивании);
калбырга са
ыргай
ирга (кустарник с очень крепкой древесиной);
ыргайдай или ыргайдай каткан худой как щепка;
өңү бопбоз,
ыргайты
(сохранилось только в топонимике) место, где произрастает ирга.
ыргак
1. лит. ритм;
ырынын ыргагы келишпейт у него ритм стиха не получается;
күнү-түнү, башын тырмап, ырларг
ыргактуу
мелодичный;
Айганыштын үнү баарынан ыргактуу голос Айганыш мелодичнее других;
ыргактуу обон мелодичный
ыргал
ыргал I
южн.
то же, что жыргал;
ыргал жан то же, что ыргалжан.
ыргал- II
страд. от ы
ыргалжан
(о девушке, молодухе)
1. стройная; красавица;
2. южн. возлюбленная.
ыргалт
понуд. от ыргал- II
шевелить, качать, колыхать;
шак ийилген калың талдар желге башын ыргалтып турат гу
ыргалыш
взаимн. от ыргал- II.
ырган
возвр. от ырга- II
плавно покачиваться.
ырганыш
взаимн. от ырган-;
баштары ырганышат их головы покачиваются.
ыргат
понуд. от ырга- II.
ыргаш
взаимн. от ырга- II;
баштарын ыргашат они покачивают головами.
ыргы
прыгать, вскакивать;
дубалдан ыргып түштү он спрыгнул с забора;
атка ыргып минди он вскочил на лошадь;
ыргылжың
сомнение, нерешительность; раздвоенность мыслей;
ыргылжың тарт- или ыргылжың бол- быть в нерешительности, в
ыргым
прыжок;
бийиктиги киши ыргым высотой в прыжок человека.
ыргыт
понуд. от ыргы-
бросать, швырять;
таш ыргыт- бросить камень, швырнуть камень;
чыккан (или таянга
ыргытан
южн.
то же, что киши кийик (см. кийик).
ыргытуу
и. д. от ыргыт-
бросание;
баш ыргытуу (букв. бросание головы)
1) уст. угощение по случаю установ
ыргытыл
страд. от ыргыт-
быть брошенным;
карышкырлардын алдын торой дагы бир таш ыргытылды навстречу волкам бы
ыргытыш
взаимн. от ыргыт-;
кыздар данды күрөк менен сузуп алышып, аны асманга ыргытышат девушки, подцепив зерно лопа
ыргычта
1. горячиться;
астындагы бууданы, атырылып ыргычтап, башын жерге салды эми фольк. скакун, на котором он сиде
ыргычтат
понуд. от ыргычта-.
ыргышта
то же, что ыргычта-;
теминип койсо, ыргыштайт (о коне) только чуть пришпоришь, он уже горячится;
мен ш
ыргыштат
понуд. от ыргышта-;
жоргосун ыргыштатып разгорячив своего иноходца;
кэзде эки ийнин ыргыштатып мактана
ырда
1. (о человеке, иногда о птице) петь;
жазында бош, ырдап жүрбөсөң, күзүндө ток, жыргап жүрөрсүң если весной
ырдал
возвр.-страд. от ырда-
петься, воспеваться.
ырдат
понуд. от ырда-
заставить петь;
комузчуларга комуз черттирип, ырчыларга ыр ырдатып велев комузистам иг
ырдатыш
взаимн. от ырдат-.
ыржай
осклабиться;
ыржайып күл- расплыться в улыбке;
ыржайып койду он усмехнулся (осклабившись).
ыржайт
понуд. от ыржай-;
ооз ыржайт- улыбаться во весь рот (осклабившись).
ыржайтыш
взаимн. от ыржайт-;
ооздорун ыржайтышат они улыбаются во весь рот (осклабившись).
ыржак
однократное действие улыбка осклабившись;
ыржак этип күлүп койду он вдруг улыбнулся (осклабившись).
ыржаке
(о девушке, женщине) развязная.
ыржакта
то же, что ыржай-;
ал көзүн укмуштуу кыбыңдатып, бирде кадимкидей эле ыржактап күлүп жиберет то он вдруг как
ыржалакта
кривляться, паясничать.
ыржаң
улыбка (с оскалом зубов);
Каныбек ыксыз ыржаң этти да, чыгып кетти Каныбек не к месту осклабился и вышел.
ыржаңда
осклабиться;
алтын тиш салгандан кийин ыржаңдап эле күлөт стих. как вставил он золотые зубы, смеётся, осклаб
