Юдахин Русско⇒Кыргызский словарь
глав
мекемелердин аттарында башкы деген мааниде колдонулуучу сөздүн кыскарган формасы; мис. главврач башкы врач.
глава
ж.
1. уст. (голова) баш;
2. (руководитель) жетекчи, башчы;
глава правительства өкмөт жетекчиси,
главарь
м.
башчы;
главарь шайки шайканын башчысы.
главбух
м.
(главный бухгалтер) башкы бухгалтер.
главврач
м.
(главный врач) башкы врач.
главенство
ср.
башчылык, үстөмдүк.
главенствовать
несов. в чём, над кем-чем
башчылык кылуу, үстөмдүк кылуу.
главк
м.
главк (башкы башкарма).
главнейший
~, ая, -ее
превосх. ст. от прил. главный
эң эле маанилүү, эң эле негизги, эң эле башкы.
главное
ср.
см. главный 3.
главнокомандование
ср.
башкы командование;
верховное главнокомандование жогорку башкы командование.
главнокомандующий
м.
башкы командачы;
верховный главнокомандующий жогорку башкы командачы.
главный
~, ая, -ое
1. (основной) негизги, башкы, эң маанилүү;
главная мысль доклада докладдын негизги мазмуну
глагол
м. грам.
этиш.
глагольный
~, ая, -ое
глагол-го т.; этиштик;
глагольное сказуемое этиштик баяндооч.
гладиатор
м. ист.
гладиатор (Байыркы Римде циркте жоокер менен же жырткыч айбан менен кармашуучу жоокер-кул же согуш т
гладильный
~, ая, -ое:
гладильная доска үтүктөгүч такта, таптагыч такта.
гладильщик
м.
үтүктөөчү адам.
гладильщица
женск. р. к гладильщик.
гладиолус
м. бот.
гладиолус (гүлдүн бир түрү).
гладить
несов.
1. что (бельё и т.п.) үтүктөө, таптоо, дазмалдоо;
2. кого-что (ласкать) сыйпоо, сылоо, эркелетү
гладкий
~, ая, -ое
1. (ровный) тегиз, текши жылма, жылмакай;
гладкая поверхность озера көлдүн тегиз бети;
&nb
гладко
нареч.
1. (ровно) тегиз, жылма, жылмакай;
гладко выстрогать доску тактайды тегиз кылып жонуу, сүрүп жы
гладкоствольный
~, ая, -ое
сайсыз;
гладкоствольное ружьё сайсыз мылтык.
гладь
гладь I
ж.
(водная поверхность) тегиздик, тегиз бет;
гладь озера көлдүн тегиз бети;
морска
глаженый
~, ай, -ое
үтүктөлгөн, тапталган, дазмалдалган.
глаженье
ср.
үтүктөө, таптоо, дазмалдоо.
глаз
м.
1. көз;
правый глаз оң көз;
2. чаще мн. (зрение) көз көрүү, көрүүгө жөндөмдүүлүк;
у нег
глазастый
~, ая, -ое
разг.
1. (большеглазый) чоң көз, алакай көз;
2. перен. (зоркий) көрөгөч, кыраан, кыр
глазеть
несов. на кого-что, разг.
таңыркап кароо, элейип кароо;
глазеть по сторонам туш-тушка таңыркап кароо.
глазированный
~, ай, -ое
1. прич. от глазировать;
2. прил. (о посуде) глазирленген;
3. прил. (о бумаге) жылты
глазировать
сов. и несов. что
1. (посуду) глазирдөө;
2. (бумагу) жылтыратуу;
3. (торт и т.п.) бетин оймо-чий
глазник
м. разг.
көз врачы.
глазница
ж. анат.
көздүн чарасы.
глазной
~, ая, -ое
глаз 1-ге т.;
глазные болезни көз оорусу;
глазной врач көз врачы;
глазное дно
глазок
м.
1. (мн. глазки) ласк. от глаз 1 көз, көзчө;
2. (мн. глазки) бот. бүчүр (бак-даракка улап өстүрүүчү
глазомер
м.
көз менен болжолдоо.
глазомерный
~, ая, -ое
глазомер-ге т.;
глазомерная съёмка көз менен болжолдоп өлчөө, көз менен болжолдоп съёмка ж
глазунья
ж.
глазунья (агы менен сарысы аралаштырылбай майга куурулган жумуртка).
глазурь
ж.
глазурь (1. айнектей катуу сыр; 2. таттуу нандын, мис. торт, пирожное, үстүнө уютулган шире).
гланды
мн. (ед. гланда ж.) анат.
гланды (алкым бездери).
глас
м. уст.
добуш.
гласить
несов. что
айтуу, билдирүү;
этот параграф устава гласит следующее уставдын бул параграфы мына мындай д
гласно
нареч.
ачык, ашкере, көрүнөө;
гласно заявить о чём-л. бир нерсе жөнүндө көрүнөө айтуу.
гласность
ж.
ачыктык, ашкерелик, көрүнөөлүк;
предать гласности ашкере кылуу;
гласность суда соттун ачыктыг
гласный
гласный I,
ая, -ое
ачык, ашкере, көрүнөө;
гласный суд ачык сот.
гласный II,
ая, -о
глаукома
ж. мед.
глаукома (көз оорусунун бир түрү).
глашатай
м. ист.
жарчы, жар салуучу;
глашатай истины перен. чындыкты айтуучу, чындыктын жарчысы;
глашатай
глетчер
м.
мөңгү.
глина
ж.
ылай, чопо, топурак;
красная глина кызыл топурак;
огнеупорная глина отко туруштук берүүчү топ
глинистый
~, ая, -ое
ылайлуу, чополуу, чопо аралашкан;
глинистая почва чопо топурактуу жер.
глинобитный
~, ая, -ое
топурактан сокмо, топурактан урма;
глинобитные стены топурактан сокмо дубалдар.
глинозём
м. хим.
глинозём (топурактагы алюминий окиси).
глинозёмный
~, ая, -ое
глинозём-го т.
глиняный
~, ая, -ое
глина-га т.;
глиняный кувшин чоподон жасалган карапа (кумура).
глиссер
м. мор.
глиссер (бат жүрүүчү мотордуу кеме).
глист
м.
глист (адамдын жана айбандын денесинде болгон мите-курт; мис. кыл курт, кызыл курт ж.б.).
глиста
ж.
см. глист.
глистогонный
~, ая, -ое
мед.
глист түшүргүч, глист жойгуч;
глистогонное средство глист түшүргүч дары.
глицерин
м.
глицерин (майдан жасалган тунук суюктук; бул - медицина, гигиена жана техникада колдонулат).
