Юдахин Русско⇒Кыргызский словарь
хобот
м.
1. тумшук;
хобот слона пилдин тумшугу;
2. воен. хобот (замбирек же пулемёт коё турган лафетти
хоботок
м.
(у насекомых) тумшук (көпөлөк, чиркейге окшогон кибир жаныбарлардын денесинин алды жагындагы жыттоочу, со
ход
м.
1. (движение) жүрүү, жүрүш;
ход поезда поезддин жүрүшү;
во время хода поезда поезд жүрүп бара
ходатай
м.
1. юр. уст. (поверенный) ишеничтүү киши;
ходатай по делам иш боюнча ишеничтүү киши;
2. перен.
ходатайство
ср. офиц.
өтүнүч, изденүү;
удовлетворить ходатайство өтүнүчтү канааттандыруу.
ходатайствовать
несов. о ком-чём, за кого-что
өтүнүү, изденүү, суроо, тиленүү;
ходатайствовать за кого-либо бирөө туур
ходики
только мн. разг.
ходики (кичине дубал саат).
ходить
несов.
1. жүрүү, басуу, басып жүрүү, жөө жүрүү, жөө басуу, баруу;
ходить по комнате үйдө ары-бери басы
ходкий
~, ая, -ое
1. (о товаре) өтүмдүү;
ходкий товар өтүмдүү товар;
2. (быстроходный) жүрүштүү, күлүк
ходовой
~, ая, -ое
1. ход 2-ге т.;
ходовые качества судна кеменин учуш сапаты;
2. (обычный, частый) өтү
ходок
м.
1. (пешеход) жөө жүргөн киши;
быть хорошим ходоком жакшы жөө жүргүч болуу;
2. уст. (выборный
ходули
мн. (ед. ходуля ж.)
таяк бут (боорунда бут коюучу таканчыгы бар эки узун таяк);
ходить на ходулях
&nbs
ходульный
~, ая, -ое
ыгы жок ашырып, табигый эмес түрдө көрсөтүлгөн (мис. начар жазылган пьесанын геройлору);
х
ходун
м.:
ходуном ходить солкулдоо, дирилдөө, теңселүү, былкылдоо;
пол ходуном ходит от пляски пол бийлегенд
ходьба
ж.
жөө жүрүү, басуу, басып жүрүү;
ходьба взад и вперёд ары-бери басып жүрүү;
полчаса ходьбы жары
ходячий
~, ая, -ее
1. жүрмө, басып жүрмө, басып жүрө ала турган;
ходячий больной басып жүрө ала турган оору к
хождение
ср.
см. ходьба;
иметь хождение жүрүү, колдонулуу, өтүү, өтүмдүү болуу;
эти деньги имеют хождение
хожу
~, хожу, ходишь
и т.д. наст. вр. от ходить.
хозары
мн. ист.
хозарлар (Днепр жана Волга дарыяларынын аяк жагында 7-10 кылымдарда мамлекет түзгөн, теги түрк калк
хозорган
м.
(хозяйственный брган) чарба органы, чарбачылык орган.
хозрасчёт
м.
(хозяйственный расчёт) хозрасчёт (чарбачылык эсеби);
перевести предприятие на хозрасчёт ишкананы хо
хозрасчётный
~, ая, -ое
хозрасчёттук.
хозяин
м.
1. (владелец) ээ, кожоюн;
хозяин квартиры квартира (үй) ээси;
хозяин книги китеп ээси;
хозяйка
женск. р. к хозяин 1, 2, 3, 4;
хозяйка;
домашняя хозяйка үй жумушун жүргүзүүчү аял;
хорошая хозя
хозяйничанье
ср.
кожоюндук кылуу, ээ болуп алуу.
хозяйничать
несов.
1. (вести хозяйство) ээ болуу, башкаруу;
2. перен. (распоряжаться) кожоюндук кылуу;
хозяй
хозяйский
~, ая, -ое
хозяин-ге т.;
дело хозяйское разг. өзүң бил, өз билгениңдей иште, эмне кылам десең өзүң би
хозяйственник
м.
чарбачы (мекеменин, ишкананын чарбасын башкаруучу адам).
хозяйственно
~, ая, -ое:
хозяйственно-организаторская работа чарбачылык-уюштуруу жумушу.
хозяйственность
ж.
чарба жайын билгендик (билгичтик), оокат жөнүн билгендик (билгичтик);
проявить большую хозяйственно
хозяйственный
~, ая, -ое
1. хозяйство-го т.; чарбачылык;
хозяйственный орган чарбачылык орган, чарба органы;
хозяйство
ср.
1. чарба, чарбачылык;
социалистическое хозяйство социалисттик чарба;
натуральное хозяйство н
хозяйчик
м. разг.
майда өндүрүштүн жеке ээси.
хозяюшка
ж. разг. ласк.
хозяюшка (хозяйканы эркелетип айтылган түрү, кайрылганда эркелетүү түрүндө айтылат).
хоккеист
м. спорт.
хоккеист, хоккейчи (хоккей ойногуч киши).
хоккей
м. спорт.
хоккей (муз талаасында коньки тээп жүрүп топ ойноонун бир түрү).
хоккейный
~, ая, -ое
хоккей-ге т.;
хоккейная команда хоккей командасы;
хоккейный мяч хоккей тобу.
холеный
~, ая, -ое
сылап-сыйпап багылган;
холеный конь сылап-сыйпап багылган ат;
холеные руки назик кол
холера
ж.
холера, уваба (кустуруп, ич өткөргөн өтө жугуштуу таралма оору).
холерик
м.
холерик (тез күйүнмө, тез сүйүнмө жана кайраттуу киши).
холерина
ж. мед.
холерина (ич- өтүүнүн бир түрү).
холерический
~, ая, -ое
холерик-ке т.; холериктик;
холерический темперамент холериктик темперамент.
холерный
~, ая, -ое
мед.
холера-га т.;
холерный вибрион холера вибриону (холераны козутуучу, таратуучу б
холецистит
м. мед.
холецистит (өттүн ыйлаагынын сезгениши).
холить
несов. кого-что
сылап-сыйпап багуу, чаң кондурбай багуу, бапестөө;
холить лошадь атты сылап-сыйпап баг
холка
ж.
ыйык жал.
холм
м.
адыр, дөбө, дөңсө, дөң;
могильный холм мүрзөнүн дөбө топурагы.
холмик
м. уменьш. от холм
дөбөчө.
холмистость
ж.
адырдуулук, адыр-күдүрлүүлүк.
холмистый
~, ая, -ое
адырдуу, адыр-күдүрлүү, дөбөлүү, дөңсөлүү, дөңдүү, адыр-күдүр;
холмистая местность адырдуу
холод
м.
1. суук;
зимний холод кышкы суук;
дрожать от холода сууктан титирөө;
пахнуло холодом су
холодать
несов. разг.
суук боло баштоо, суук катуулоо;
начинает холодать суук боло баштады.
холодеть
несов.
1. муздоо, тоңуу, үшүү;
у меня руки холодеют колум муздады, колум үшүдү;
холодеет безл. м
холодец
м. кул.
см. студень.
холодильник
м.
1. (сооружение, помещение) холодильник, муздаткыч (тез бузулуп кетүүчү азыктар сакталууга арналган жай);
холодильный
~, ая, -ое
муздатуучу;
холодильная установка муздатуучу установка;
холодильный шкаф муздатуучу
холодить
несов.
салкындатуу, суутуу;
ветер холодил лицо суук бетти салкындатты.
холодно
1. нареч. (бесстрастно, равнодушно) көңүлсүз, жактырбай, кыртыш сүйбөй, салкын;
холодно встретить кого-л. би
холодноватый
~, ая, -ое
разг.
суугураак.
холодное
ср.
см. холодный 5.
