Юдахин Русско⇒Кыргызский словарь
цапать
несов. кого-что, прост.
1. (хватать) аткып (чеңгелдеп) кармоо;
2. (царапать) аткып алуу, тырмап алуу;
цапаться
несов. прост.
1. (царапаться) тырмап алуу, тырмашуу;
2. перен. (ссориться) кажылдашуу, жаакташуу.
цапка
ж. с.-х.
кол кетмен, кичине кетмен.
цапля
ж.
көк кытан.
цапнуть
однокр.
см. цапать.
цапфа
ж. тех.
цапфа (подшипникке таянып тегеренүүчү валдын огу, шип).
цапфенный
~, ая, -ое
цапфа -га т.
царапать
несов.
1. кого-что тырмоо, тытуу, тырмап алуу, тытып алуу (тырмак менен);
царапать руку колду тармап а
царапаться
несов.
1. (наносить царапины) тырмап алуу, тытып алуу (мис. мышык);
2. (скрестись) тырмалап кытыратуу
царапина
ж.
тырмактын изи, тырмак чийип кеткен из, чийилген так.
царапнуть
однокр. кого-что
тырмап алуу, тытып алуу.
царевич
м.
падышанын уулу.
царевна
ж.
падышанын кызы.
царедворец
м. ист.
падыша сарайында иштөөчү чоң мансаптуу киши, чоң, төрө.
цареубийство
ср.
падыша өлтүрүү, падышаны өлтүрүүчүлүк.
цареубийца
м.
падышаны өлтүргөн киши.
царизм
м.
царизм (жогорку чексиз бийликтүү монархтын, падышанын колунда болгон башкаруу формасы, падышалык режим).
царистский
~, ая, -ое
царизм-ге т.
царить
несов.
өкүм сүрүү;
в лесу царит тишина токойдо тынчтык өкүм сүрүп турат.
царица
1. женск. р. к царь;
2. ж. (жена царя) падышанын аялы.
царский
~, ая, -ое
царь-га т.;
царский дворец кан сарайы, падыша сарайы;
царское правительство падыша ө
царственный
~, ая, -ое
(величественный) келберсиген, сүрдүү, келбеттүү, айбаттуу.
царство
ср.
1. (государство во главе с царём) падышалык;
2. (царствование) падышалык кылуу, падыша болуп туруу
царствование
ср.
падышалык кылуу, падыша болуп туруу;
в царствование Петра 1 Пётр I падышалыгыңда, Пётр I падыша бо
царствовать
несов.
1. падышалык кылуу, падыша болуп туруу;
2. перен. (царить) өкүм сүрүү.
царь
м.
1. падыша;
2. перен. төрө, падыша;
царь птиц куш төрөсү;
царь зверей жырткычтардын пады
цаца
м. и ж. прост.
кежир; кесир;
ишь, цаца какая! или что ты за цаца такая? мунун кесирин кара!, жаткан ке
цвель
ж. обл.
көк заңкер, көк (мис. токочту баскан көк).
цвести
несов.
1. гүлдөө, гүл ачуу, гүл чыгаруу;
яблоня цветёт алма гүлдөп жатат;
2. перен. (обладать кр
цвет
м.
1. (мн. цвета) (окраска) түс, өң, ыраң, ирең;
платье синего цета көк түстүү көйнөк;
у него хо
цветение
ср.
гүлдөө, гүл ачуу, гүл салуу, гүл чыгаруу.
цветистость
ж.
ыгы жок кооздолгондук;
цветистость изложения бир нерсенин ыгы жок кооздолуп айтылышы (баяндалышы).
цветистый
~, ая, -ое
1. (пёстрый) ар түрдүү гүлдүү, кубулма, кулпурма;
цветистый ковёр ар түрдүү гүлдүү килем;
цветковый
~, ая, -ое
бот.
гүлдүү, гүлү бар;
цветковые растения гүлдүү өсүмдүктөр.
цветник
м.
гүлүстөн, гүл аянт, гүлзар (гүл өстүрүлгөн жер).
цветной
~, ая, -ое
түстүү, жалтырак (ак, кара ыраңдан башка түстөгү);
цветной фильм түстүү фильм;
цветн
цветовод
м.
гүл өстүрүүчү.
цветоводство
ср.
1. (разведение цветов) гүл өстүрүүчүлүк;
2. (хозяйство, предприятие) гүл өстүрүүчү чарба.
цветоводческий
~, ая, -ое
цветоводство-го т.;
цветоводческое хозяйство гүл өстүрүү чарбасы.
цветок
м. (мн. цветки и цветы)
гүл.
цветоложе
ср. бот.
гүл төшөгү (гүлдүн желекчелери отуруучу жеру).
цветоножка
ж. бот.
гүлдүн сабы, гүл сабы.
цветоносный
~, ая, -ое
бот.
гүл чыгаруучу, гүлдүү
цветоносное растение гүлдүү өсүмдүк.
цветочек
м. уменьш.-ласк. от цветок
гүл, кичинекей гүл;
это цветочки, а ягодки впереди погов. бул эчтеке эмес,
цветочница
ж.
гүл сатуучу аял.
цветочный
~, ая, -ое
цветок-ко т.;
цветочный одеколон гүл одеколону;
цветочный магазин гул сатуучу магази
цветущий
~, ая, -ее
1. прич. от цвести;
2. прил. гүлдөп турган, гүлдөп жаткан;
цветущий сад гүлдөп турга
цветы
мн. от цветок.
цевка
ж.
1. текст. жип түрүлүүчү чыгырык;
2. (кость) жилик сөөк;
3. (на колесе) күпчөк.
цевье
ср.
1. воен. мылтык кундагыкын баш жагы;
2. тех. (стержень) өзөк, сап.
цедилка
ж. разг.
чыпка.
цедить
несов. что
1. (фильтровать) чыпкалоо, сүзүү;
2. (медленно лить) куюу (тешиктен, чоргодон сыртка куюу);
цедра
ж.
цедра (лимондун же апельсиндин күкүмдөгөн кабыгы).
цежу
~, цежу, цедишь
и т.д. наст. вр. от цедить.
цезий
м. хим.
цезий (күмүш түстөгү жумшак металл).
цезура
ж. лит., муз.
цезура (ырдын ичинде ритмдик тынуу).
цейнот
м. шахм.
цейтнот (жүрүштү ойлоого убакыттың жетпей калышы).
цейхгауз
м. воен.
цейхгауз (аскердин кийими сакталуучу үй).
целебность
ж.
дарылык, дарылык касиети, бар;
целебность некоторых трав кээ бир чөптүн дарылыгы.
целебный
~, ая, -ое
дары; дарылыгы бар, дарылык касиети бар;
целебные травы дары чөптөр;
целебный источн
