Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь
түптү
в отриц. обороте
абсолютно, совершенно;
түптү неме койбой айт расскажи, абсолютно ничего не скрывая (б
түптүгөл
см. түгөл.
түптүз
ровный-ровный;
түптүз жер ровное-ровное место.
түптүү
имеющий корень, основу; могучий;
түптүү чынар могучая чинара;
түптүү эл многочисленный и могучий народ
түптө
1. вставлять дно; перен. закладывать основу;
2. двигаться по подножию или располагаться вплотную к подножию;
түптөл
страд. от. түптө-;
үйдүн түбү гана түптөлгөн заложен только фундамент дома;
эмдигиче түбү да түптөлбөп
түптөн
возвр. от түптө-
широко пустить корни; прям., перен. укрепиться;
алманын тамыры түптөндү яблоня пустил
түптөт
понуд. от түптө-;
китеп түптөт- отдать книгу в переплёт;
чака түптөт- отдать вставить дно в ведро.
түптөө
и. д. от түптө- 1
вставка дна; перен. закладывание основы.
түптөөчү
основатель.
түпөй
торчать шишом, пучком.
түпөйүл
ар.:
жүрөгүнө түпөйүл болуп жүрөт (это) его всё время беспокоит, не даёт ему покоя;
түбү жаман түш көр
түпөк
1. пучок конского волоса;
2. ист. бунчук (кисть из конского волоса или из хвоста яка, привязывавшаяся к древ
түпөктүү
снабжённый бунчуком, с бунчуком;
түпөктүү найза копьё с бунчуком.
түр
түр I
1. вид, форма;
айыл чарба продукциясынын түрлөрү виды сельскохозяйственной продукции;
кең
түргөк
то же, что түрмөк.
түргөктө
свернуть, скатать (напр. в виде скатки);
чапанын түргөктөй мойнуна салды скатав свой халат, он накинул его с
түргөктөш
взаимн. от түргөктө-;
түргөктөшкөн булуттар кайдадыр тарап кетип жатат кучевые облака движутся, расходясь (в
түргөнсү
уподоб. от түр- II
как бы отвернуть, как бы приоткрыть;
көшөгөсүн түргөнсүп, сызылып алтын таң атса ст
түрдүр
понуд. от түр- II;
көйнөгүн өөдө түрдүрүп, чыбык менен май куйрукка басып-басып алды велев задрать
ему
түрдүү
имеющий какую-л. форму; разнообразный;
ар түрдүү или албан түрдүү разнообразный, всевозможный;
бир түр
түрдүүлө
~: түрдүүлөп по цвету; по форме;
түркүм боёкто боёлгон кийимдерди, түрдүүлөп берип бүтүрүштү он раздал (джиг
түрдө
1. придавать вид;
2. наносить орнамент (при валянии узорчатой кошмы).
түрдөн
возвр. от түрдө-
изменять свой вид; принимать грозный вид;
азыр барып, Олжонду соё турган түрдөнүп фол
түрдөнт
понуд. от түрдөн-;
түрдөнтүп ырда- петь с переливами.
түрдөнүш
взаимн. от түрдөн-.
түрдөт
понуд. от түрдө-.
түрдөш
түрдөш I
однородный, одного вида, одной формы.
түрдөш- II
взаимн. от түрдө-.
түрдөө
и. д. от түрдө-.
түрк
(об овцах) крупный и жирный;
кою түрк экен у него овцы жирные;
козусун, саабай, түрк кылсын, кочкорун
түркү
южн.:
түркү ичик вид шубы.
түркүк
средняя подпорка в юрте; подпорка, шест; прям., перен. опора;
түркүккө атын байлады он привязал коня своего
түркүм
группа;
Каныбек жөнүндө түркүм ойлорго түштү о Каныбеке она много передумала; о Каныбеке у неё мысли роились
түркүмдө
разнообразить, придавать разные формы и оттенки.
түркүмдөл
страд. от түркүмдө-
разнообразиться, варьироваться;
ал ушактар, нечен түркүмдөлүп, Оштун ичи эмес, сыр
түркүмдөн
возвр. от түркүмдө-;
сүр эттин жыты мурунга жетип, сөздөрү түркүмдөнө баштады когда донёсся запах (варившего
түркүмдөнт
понуд. от түркүмдөн-
разнообразить, придавать различные формы и оттенки.
түркүмдөт
понуд. от түркүмдө-;
Жапек чоорду түркүмдөтүп тарта баштады Джапек заиграл на свирели, начав варьировать мел
түркүмдөш
взаимн. от түркүмдө-.
түркүн
то же, что түркүм;
түркүн-дүйүм всевозможные, разнообразные;
түркүн-дүйүм жыгачтын мөмөсү жайнап түшүп
түркүндөн
то же, что түркүмдөн-.
түркүндөт
то же, что түркүмдөнт-.
түркөй
(түркөйү)
неграмотный, тёмный;
көзү туюк түркөй кишилер тёмные, неграмотные люди;
мен окубаган т
түрлүү
то же, что түрдүү.
түрлөн
то же, что түрдөн-;
ак куудай болуп түрлөнүп, аста-секин сүйлөнүп фольк. (она) красуясь будто лебедь, тихо-т
түрлөндүр
то же, что түрдөнт-.
түрлөнт
то же, что түрдөнт-;
матаны кийип түрлөнтүп, бачайы көйнөк кийгендей стих. мату узорчатую надевают они, будт
түрмө
1. то же, что тюрьма;
түрмөгө жат- (иногда отур-) сесть в тюрьму, сидеть в тюрьме;
2. разг. арест;
&nb
түрмөк
то же, что түйдөк 2;
түрмөк жандыр- разматывать клубок;
бир түрмөк жип один моток ниток;
калмакт
түрмөктүү
намотанный на катушку, смотанный в моток, в клубок;
дүрбү салып жер көрдү, түрмөктүү ашуу бел көрдү фольк. п
түрмөктө
сматывать в моток, в клубок.
түрмөктөл
возвр.-страд. от түрмөктө-
сматываться в моток, в клубок.
түрмөктөлүү
смотанный в моток, в клубок; свёрток;
түрмөктөлүү акча сунду он сунул (предлагая) пачку (букв. свёрток) дене
түрмөн
~: түрмөн-түстүү разноцветный;
түрмөн-түстүү асыл таштар разноцветные драгоценные камни.
түрмөчү
тюремщик.
түрп
түрп I:
иш түрпүн баамдады он понял, какой оборот принимает дело;
түрпү бузулду он обозлился.
тү
түрпү
1. плоский напильник (инструмент седельника); терпуг, рашпиль;
2. чебак (рыба);
3. чешуя (у растений).
түрпүлө
тереть напильником, рашпилем (дерево, кожу, но не металл).
түрпүлөө
и. д. от түрпүлө-.
түрс
звукоподр.:
түрс дей түштү брякнулся;
түрс качыр- стремительно нападать;
түрс аяк (о лошади) сту
