Юдахин Кыргызско⇒Русский словарь
түбөлүк
постоянно, вечно; навсегда;
түбөлүк жолдош супруг супруга;
күнүмдүгүн караба, түбөлүгүн кара рассчитыв
түгүл
отриц. не;
ал түгүл или а түгүл не только он, но и...; не только это, но и...;
а түгүл, сени да алып к
түгүлөн
то же, что түкөн II;
палан-түгүлөн то же, что балан-түкөн (см. түкөн II).
түгөй
один из пары; парный; пара;
он эки түгөй кабырга, бирөө калбай, бөлүндү фольк. двенадцать пар ребёр, все до
түгөл
весь, целиком, сполна;
түгөлү менен келди они явились все в полном составе;
түгөл айт, бекитип бирин т
түгөлдө
проверять число, количество; подсчитывать, подытоживать;
койду түгөлдөп, короого киргиз овец проверь и загон
түгөлдөн
возвр. от тугөлдө-;
дүнүйөсу түгөлдөнгөн он в полном довольстве;
бүркөлгөн кабагы ачылып, дүнүйөсү түг
түгөлдөт
понуд. от тугөлдө-
заставить проверить число, количество кого-чего-л.; заставить подсчитать, заставить подыт
түгөлдөө
и. д. от түгөлдө-
проверка числа, количества; подсчитывание; подытоживание.
түгөн
түгөн I
то же, что түкөн II.
түгөн- II
кончаться, иссякать;
соодасы түгөнгөн соодагердей б
түгөнт
понуд. от түгөн- II;
атаңдын малын түгөнтүп, эч жакшылык көрбөдүң стих. прикончив скот своего отца, ты добра
түгөнүш
түгөнүш I
и. д. от түгөн- II
конец, окончание;
токсон жолдун түгөнүш фольк. конец девяноста доро
түгөт
түгөт I
1. неладный, чтоб ему (тебе и т.д.) неладно было;
кул да болсо, бу түгөт, ок өтпөсүн жамынып,
түгөткүсүз
то же, что түгөткүс;
айтып түгөткүсүз түрдө кубанышты они несказанно радовались.
түгөтүү
1. и. д. от түгөт- II;
2. уст. ликвидация;
түгөтүү комиссиясы ликвидационная комиссия.
түз
түз I
1. прямой; стройный;
түз жол прямая дорога;
түз сызык прямая линия;
түз таяк прямая
түздө
1. ровнять, проводить что-л. прямо, ровно;
2. исправлять, налаживать;
түздөп как следует; прямо; прави
түздөн
возвр. от түздө-
оправляться (напр. поправлять на себе платье);
оңго карай түздөн! направо равняйсь!
&
түзүк
1. ладный, правильный; неплохой, довольно приличный;
жер кепенин ичиндеги жылуулук өтө түзүк эле в землянке
түзүктө
~: түзүктөп как следует, хорошенько;
ал биз сааган сүттүн эсебин да түзүктөп билбейт он не знает как следует
түзүл
страд. от түз- III
налаживаться, устраиваться;
жакшы шарт түзүлгөн созданы хорошие условия.
түзүлүш
и. д. от түзүл-
1. устройство, строение, структура;
сот түзүлүшү судоустройство;
2. строй;
 
түзүү
и. д. от түз- III
устраивание, налаживание;
кайта түзүү или кайра түзүү переустройство, реконструкция,
түзүүчү
устроитель, создатель, основатель.
түзөл
страд. от түзө-
исправляться, поправляться;
түзөлүп олтур- сидеть подобравшись, приосанившись;
т
түзөн
возвр. от түзө-;
боюн түзөнө туруп, ырдап жиберди приосанившись, он запел;
жасанып-түзөнүп наряжаясь и
түзөт
понуд. от түзө-
исправлять, поправлять, выправлять;
жүрүш-турушун түзөттү он исправил своё поведение;
түзөтмө
1. поправка;
2. уст. то же, что корректура.
түзөтүл
страд. от түзот-
быть исправляемым, поправляемым; исправляться, поправляться;
грамматикалык каталары т
түзөтүү
и. д. от түзөт-
исправление;
түзөтүү-эмгек жумуштары исправительно-трудовые работы.
түзөң
равнина; поляна;
түзөңүрөөк урчук пологий выступ горы;
кичинекей көк түзөң маленькая зелёная полянка;
түй
вязать (сеть, кружева); связывать в узел, узлом;
бүчүлүк түй- завязать завязки, шнурки (на рубахе старого по
түйдөк
1. клуб (пыли, дыма);
түйдөк-түйдөк чаң чыгат пыль поднимается клубами;
2. клубок (ниток);
түйдө
түйдөктөл
возвр.-страд. от түйдөктө-
сматываться, спутываться в клубок;
шапкесинин четинен түйдөктөлүп көрүнгөн
түйдөктөш
взаимн. от түйдөктө-;
түйдөктөшкөн сөз- апутанная, полная тайного смысла речь;
түйдөктөшкөн түмөн сөз,
түйе
южн. [түйә]
то же, что төө.
түймө
1. пуговица из материи;
2. южн. то же, что топчу II 1;
3. южн. то же, что төөнөгүч;
эмчектин түй
түймөч
1. синьцз. мясо осеннего забоя, засоленное и завёрнутое в требуху или в шкуру и замороженное впрок на весну;
 
түймөчтө
~: түймөчтөгөн аш южн. то же, что түймөч 2.
түйнөк
название желудочной болезни ягнят и козлят;
так түйнөктөй секирип прыгая как козлик;
так түйнөктөй сов
түйрүй
(о толстой вывернутой губе) выпятиться.